Rượu vang Bordeaux – Chuẩn mực của sự so sánh

Trước khi đi tìm hiểu chi tiết về vang Bordeaux, hãy cùng đi tìm nguồn gốc lịch sử rượu vang Pháp. Nền văn hóa rượu Pháp được bắt đầu từ thế kỷ thứ 6 trước công nguyên (TCN), bởi tộc người Phoenicia. Trong tộc người Phoenicia có người Hy Lạp cổ làm rượu ở miền nam xứ Gaule. Đến thế kỷ thứ 2 TCN, cây nho phát triển mạnh ở Provincia và Narbonne thuộc vùng Languedoc nhằm xuất khẩu sang Rome, La Mã. Người La Mã cũng trồng nho, nhưng vì Rome là một trung tâm vui chơi giải trí nên tiêu thụ nhiều đến độ phải nhập rượu từ các nước lân cận. Cuối thế kỷ 1 TCN, đầu thế kỷ 1 sau công nguyên, do nhu cầu về rượu vang ngày càng cao, chi phí vận chuyển lớn nên cây nho được trồng rộng khắp ngoài xứ Gaule ở những vùng đất hợp với giống nho Biturica – tổ tiên của giống nho Cabernet. Trong thời trung cổ, việc vận chuyển rượu vang trên đất liền bằng xe ngựa khá tốn kém và nguy hiểm hơn vận chuyển bằng đường thủy. Do đó, các vùng nho gần sông cũng phát triển thuận lợi hơn và khả năng thương mại cao so với các vùng không có cảng biển như Burgundy và Champagne. Ở các thế kỉ tiếp theo, cây nho đến Bordeaux, Aquitania, Burgundy và cuối cùng có mặt ở khắp nước Pháp. Vào năm 700, vua Charlemagne đã cho phát triển nghề là rượu. Ông cho lập ra các kế hoạch trồng nho, kĩ thuật hái nho, ép nho và ủ nho trong thùng gỗ để làm gia tăng hương vị. 
Có lẽ khi kể về lịch sử vùng vang này, chúng ta không thể bỏ qua sự kiện mang tính lịch sử và cũng đồng thời góp công vào việc giới thiệu rượu vang Bordeaux ra các nước bên ngoài, năm 1152, công nương xứ Aquiteane là Eleanor kết hôn với hoàng tử nước Anh là Henry Plantagenet. Ngày xưa phụ nữ kết hôn thì phải mang theo của hồi môn. Và dĩ nhiên, của hồi môn của nàng chính là những chai rượu vang Bordeaux. Người Anh từ trước đến giờ uống bia và rượu Whisky đã quá quen rồi, giờ được uống rượu vang thì lấy làm thích thú lắm. Bên cạnh đó công nương Eleanor còn can thiệp vào chính sách để vua Henry chỉ giảm thuế rượu nhập từ Bordeaux, gia tăng thương mại. Hải quan vùng này áp dụng một luật kỳ lạ là tàu bè ra, vào cảng đều phải mua rượu Bordeaux thì mới được mua bán, trao đổi hàng hóa. Phải nói rằng chính nhờ cuộc hôn nhân trên mà xứ Bordeaux được hưởng lợi, rượu Bordeaux bán chạy hơn rượu của các vùng khác. Đã vậy, Thái tử Richard the Lionheart đã dùng rượu vang Bordeaux là thức uống hàng ngày của ngài, và nếu rượu Bordeaux tốt cho đức vua và thái tử thì lẽ nào hoàng gia Anh lại từ chối sử dụng chúng. Và từ đó, rượu vang vùng này càng ngày càng được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi tại nước Anh. Họ thậm chí trao đổi hàng hóa bằng rượu vang Bordeaux để tích trữ đủ số rượu cho dùng để tận hưởng trong mùa lễ Phục Sinh và Giáng sinh.  
Vùng Bordeaux là một khu vực sản xuất rượu vang rất gần biển đã vậy khí hậu nơi đây như được thiên nhiên ưu đãi khi sở hữu nguồn lợi không những từ biển mà còn từ con sông Gironde rộng lớn, chia cắt Bordeaux thành ba vùng vang đặc trưng mang những nét đặc sắc về hương vị riêng biệt. Vùng đầu tiên phải kể đến là vùng Médoc, bờ trái con sông hay còn gọi là “Left bank of Gironde” nơi đây phải gọi là điều kiện thổ nhưỡng tuyệt vời, nơi cho ra đời những chai vang đỏ đậm đà và nồng nàn với sự kết hợp giữa Cabernet Sauvignon và Merlot, đất vườn nho nơi đây chủ yếu là đất sét và đất đá sỏi nhuyễn (gravels) với tầng đất đáy là cát, một trong những loại đất tuyệt hảo dành cho giống nho Cabernet Sauvignon. Đi chếch xuống phía nam khu vực Médoc, qua thành phố Bordeaux nhộn nhịp, ta lại bắt gặp vùng vang Graves và nữ hoàng vang ngọt của vùng Sauterne. Nhắc đến vang Bordeaux, thật thú vị biết bao khi ngoài những chai vang đỏ đậm đà, ta lại còn tìm được những dòng vang ngọt đầy quyến rũ. Vùng vang nổi bật tiếp theo phải kể đến chính là vùng cánh phải sông Dordogne – “Right bank of Dordogne”, khu vực St.Émilion, nơi đây lại sở hữu thổ nhưỡng vô cùng thích hợp để phát triển giống nho Merlot với lượng đất vườn nho là cát, đất sỏi và sỏi nhuyễn, và có lẽ đây cũng là lý do rượu vang nơi đây mang độ quyến rũ nhẹ nhàng hơn những anh chàng Médoc mạnh mẽ. Và vùng vang cuối cùng được nhắc đến chính là vùng trung tâm “Entre Deux Mers” mang ý nghĩa khu vực nằm giữa 2 nhánh sông, tuy không nổi bật như 2 vùng vang trước, nhưng thổ nhưỡng nơi đây lại vô cùng thích hợp cho những chai vang trắng thanh mát và giòn giã. 
Có lẽ cũng vì sự đa dạng về thổ nhưỡng và vùng đất như vậy mà rượu vang Bordeaux mang đầy sự mê hoặc và thú vị, chúng ta có thể lựa chọn một chai vang Bordeaux đầy nam tính từ vùng Médoc hay một nàng thiếu nữ nhẹ nhàng nhưng đằm thắm từ St.Émilion, một cô nàng thanh nhã và đầy sức sống của Entre Deux Mers hay thậm chí một cô nàng ngọt ngào đến đáng yêu từ vùng Sauterne đầy thú vị. 

Vùng Bordeaux sở hữu 57 phân vùng được phân hạng AOC (phân hạng cao nhất dành cho vang Pháp) với 115000 ha vườn nho cho ra đời 6.500.000 Hl rượu vang mỗi năm trong đó lượng rượu vang đỏ chiếm 5.500.000 Hl, một con số ấn tượng cho vùng Bordeaux trù phú này. Năm 1855, hoàng đế Napoleon III đã ủy quyền cho các thương nhân Bordeaux ra đời bảng xếp hạng Grand – Cru. Cho đến nay, phân hạng này trở nên nổi tiếng nhất thế giới về chất lượng tuyệt đỉnh của những chai vang trong đó.
Rượu vang Pháp nói chung hay Bordeaux nói riêng đã trở thành nền tảng kinh tế của Pháp và được xem là chuẩn mực cho rượu vang toàn thế giới. Pháp dẫn đầu các quốc gia cung cấp rượu tại Việt Nam và nếu bạn hỏi bất kỳ ai là người Việt phải kể tên một loại rượu vang mà họ biết, thì Bordeaux là cái tên vô cùng nổi tiếng. Thậm chí có người còn định nghĩa từ Bordeaux là rượu vang, và còn nhầm lẫn gọi một chai vang Chile là Bordeaux Chile.

Sommelier Đa Lộc - Lê Hoàng Khánh Vi

Á Quân của Cuộc thi Chuyên gia Rượu vang Pháp giỏi nhất Việt Nam 2016

Nếu bạn yêu thích rượu vang Pháp, đặc biệt là Bordeaux hãy đừng quên tham gia sự kiện đặc biệt "Tiệc rượu vang Bordeaux đẳng cấp" vào ngày 6/9/2017 tại khách sạn Caravelle Saigon Hotel để khám phá và trải nghiệm tuyệt với những loại rượu vang chất lượng của vùng này  tại đây https://daloc.vn//exceptional-bordeaux-dinner

Comment